TBMM Çocuk İstismarının Araştırılması Komisyonu’nca hazırlanan raporda, vakıf ya da dernek bünyesinde barınma hizmeti alan çocuklara sunulan hizmetlere ait kontrol sistemlerinin güçlendirilmesine dikkat çekildi.
TBMM’de 6 yaşındaki kız çocuğunun cinsel istismarının araştırılması ve çocuk istismarını önleyici tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan ‘Çocuk İstismarının Araştırılması Kurulu’nun raporu tamamlandı. 4 aylık çalışma sonucu 323 sayfalık rapor hazırlandı. Kurul, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı, Ulusal Eğitim Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sıhhat Bakanlığı Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile birlikte çeşitli vakıf, dernek ve sivil toplum kuruluşlarından rapor ve görüş aldı. Türkiye İstatistik Kurumu, Diyanet İşleri Başkanlığı ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun çalışmalarından da yararlanıldı.
Raporda, istismara uğrayan çocukların yaş ve cinsiyet tahlili yapılarak, “3 yaş altındaki çocuklar daha fazla ihmale ve fizikî istismara maruz kalırken; kız çocukları daha fazla oranda cinsel istismara maruz kalabilmektedir” denildi.
Savaş, terör yahut doğal afetlerin yaşanması, güvenlik hizmetlerinin istenilen seviyede olmaması da istismarın nedenleri ortasında gösterildi. Fevkalâde afet durumlarında çocukların korunması konusunda süratli ve aktif müdahalelerin gerçekleştirilmesi için kurumlar ortası eşgüdüm ve iş birliğinin ehemmiyetine işaret edildi. Toplumsal farkındalığın artırılması, kurumsal düzeneklerin, mevzuatın güçlendirilmesi, medya ve dijital mecralarda çocuk ihmal ve istismarının önlenmesi, ailenin güçlendirilmesi, zelzele, salgın üzere fevkalâde hallerde ihmal ve istismarın önlenmesine yönelik önlemlere dikkat çekildi.
“Erken yaşta evlilik kabul edilemez”
Erken yaşta evlilikler dahil her türlü ihmal ve istismarın kabul edilemez olduğuna dair toplumun tüm kesitlerinde farkındalık, hassaslık ve sorumluluk şuuru oluşturulmasına dikkat çekilerek, “Kamu spotu, eğitim, seminer, tiyatro, stant üzere topluma yönelik eğitimsel, sanatsal ve kültürel etkinlikler teşvik edilmeli, bireysel ve toplumsal refahın sağlanabilmesi için çocuk hakları, çocuk ihmali ve istismarı, başvuru düzenekleri üzere konuları içeren eğitim, seminer, tiyatro, stant üzere eğitimsel, sanatsal ve kültürel etkinlikler başta çocuklar olmak üzere toplumun her kesitine sunulmalı ve etkinlikler yaygınlaştırılmalıdır” denildi.
Şiddetsiz bir toplumun oluşması ve çocukların inançlı bir formda yaşamalarının temini için şiddet döngüsünün kırılmasının önemine dikkat çekilen raporda şöyle denildi:
“Okul öncesinden başlayarak her cins ve kademedeki öğrencilere sevgi, hürmet, adalet üzere kök pahaların öğretilmesine yönelik öğretim programları ve müfredat içeriği zenginleştirilmeli. Okul öncesinden başlamak üzere her bir çocuğa yönelik ‘hayır deme becerisi’, ‘güvenli mesafe’, ‘mahremiyet’, ‘güvenli ilişkiler’, ‘iyi dokunuş-kötü dokunuş’ eksenli eğitimler yaygınlaştırılmalı. Rehber öğretmen-psikolojik danışmanlara yönelik psikososyal dayanak hizmetleri kapsamında müdahale temelli ileri seviye eğitimler yaygınlaştırılmalı. Dijital ortamlarda gerçekleşen istismarın önlenebilmesi maksadıyla dijital okuryazarlık, medya okuryazarlığı, siber şiddet, şuurlu internet kullanımı, siber zorbalık bahislerinde eğitimler yaygınlaştırılmalı ve öğretim programları ile müfredatlar zenginleştirilmeli.”
“Denetim raporları paylaşılmalı”
Baro, sendika, meslek birliği, vakıf ve dernek gibi sivil toplum kuruluşlarının ulusal ve milletlerarası siyasetlerin takibinde, gereksinimlerin tespitinde, eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarında rolü bulunduğuna dikkat çekilerek, “Çocuğun korunması ile refahına ait bireylerin ve toplumun daima desteklenmesine yönelik çeşitli alanlarda çalışmalar yürütülen ve toplumun geniş bir kısmını temsil eden sivil toplum kuruluşları ile mahallî idarelerin birinci elden hizmet sunmaya ait toplumsal belediyecilik anlayışı doğrultusunda yürüttüğü çalışmaların tesir alanları güçlü olacaktır” denildi. Vakıf ya da dernek bünyesinde bilhassa barınma hizmeti alan çocuklara sunulan hizmetlere ait kontrol düzeneklerinin güçlendirilmesine dikkat çekilirken, “Denetim raporları, kamuoyuna açık formda paylaşılmalı” ifadesine yer verildi.
“Çocuk Hakları Komitesi kurulmalı”
Ayrıca TBMM bünyesinde daimi ‘Çocuk Hakları Komisyonu’ kurulması önerisi getirildi. Çocuk refahı ile çocuk ihmal ve istismarının mevcut durumu ve risk faktörlerinin belirlenebilmesine ait ulusal seviyede araştırma yapılması istenirken ilki 2022 yılında yapılan en kapsamlı çocuk araştırması olan ‘TÜİK Çocuk Araştırması’nın belli aralıklarla tekrar edilmesi önerildi. Şiddet döngüsünün kırılması gayesiyle çocuklara yönelik şiddet algısı araştırmasının yapılması, önleyici çalışmalar kapsamında bilhassa dijital bağlamlarda çocukların korunmasına ait çocuk hakları tesir tahlili çalışmasının da yürütülmesi gerektiği vurgulandı.
Raporda, 6 yaşından itibaren cinsel istismara maruz bırakıldığı münasebeti ile isimli ve idari soruşturması devam eden H.K.G. (25) olayına ilişkin süreçlere de yer verildi. H.K.G.’nin, devlet muhafazasındaki sürecine yer verilen raporda, 8 Aralık 2020 tarihinden itibaren diğer bir kentteki bayan konukevinin sunduğu başta barınma hizmeti olmak üzere temel hizmetlerinden yararlandığı belirtildi. Travma mağduru olması göz önünde bulundurularak ruhsal güzellik halinin güçlendirilmesine yönelik pek çok kere kendisiyle mesleksel görüşme gerçekleştirildiği, psikiyatri servisine yönlendirilerek tedavi programı uygulandığı ve ruhsal takviyelerle daima desteklendiği, bu süreçte sıhhat takiplerinin kaldığı kuruluş tarafından yapıldığı kaydedildi. H.K.G.’nin bayan konukevi hizmeti almaya başladıktan sonra ruhsal olarak rahatladığı ve kendisini âlâ hissettiği belirtildi. H.K.G.’nin kendisini ekonomik olarak destekleyecek düzeneklerden mahrum olması ve hiçbir gelirinin bulunmaması dikkate alınarak harçlık düzenlemesi yapıldığı, mesleksel eğitim kurslarına ve kuruluş bünyesindeki atölyeye katıldığı, küme faaliyetleri ile kuruluş bünyesinde yapılan bilinçlendirme ve farkındalık çalışmalarına faal iştirak sağladığı ve bağlantı ile iş birliğine açık davranışlar gösterdiği anlatıldı. Aşçılık sertifikası almaya hak kazandığı ve kuruluşla olan bağının güçlü olduğu anlaşıldığından psikolojisinin ziyan görmemesi hedefiyle kuruluşta kalmasına karar verildiği belirtildi. (DHA)
